ضد روش
گسترش مرز بی سوادی/ براستی با سوادیم؟
"معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نهضت سوادآموزی گفت:10 میلیون بی سواد و 10 میلیون کم سواد در کشور وجود دارد."
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، علی باقرزاده: فرد بیسواد آسیب دیده، آسیب پذیر و آسیب رسان است و آمار بی سوادی و کم سوادی 30 درصد زندانیان و 90 درصد معتادین نیز نشانگر آسیب رسان بودن افراد بی سواد است. وی آموزش و پرورش با کیفیت را سبب توسعه همه جانبه کشور دانست و گفت: آموزش و پرورش با کیفیت سبب افزایش اعتماد به نفس ملت و تکیه بر توان علمی کشور در مسیر توسعه خواهد شد. باقرزاده با بیان اینکه آموزش و پرورش با کیفیت هزینهبر و سرمایه ای گرانبها محسوب می شود، تقاضا برای آن را به رغم منابع ثابت دولت رو به افزایش خواند و افزود: ناگزیریم برای دستیابی به این امر به مشارکت پایدار مردم در تعلیم و تربیت روی آوریم.
""متن خبری فوق آماری است که رئیس سازمان نهضت سواد آموزی داده است، فارغ از تمرکز بر تعداد مخاطبان این آمار (که البته با توجه به جمعیت کشور رقم بالایی است) می توان چند نکته را مد نظر قرار داد.""
یک.تعریفی که از سواد اکنون در جامعه می شود کما فی السابق به مانند گذشته اطلاق به توانایی های ابتدایی خواندن، نوشتن و حساب کردن دارد. به عبارتی بر مهارت های ابتدایی و یا کمی بالاتر از مد نظر است.
از این حیث می توان به نتیجه ارقام فوق استناد به درصد بی سوادان و کم سوادان نمود.
دوم.تعریف جدید از سواد که توسط نهادهای بین المللی مثل یونسکو انجام می گیرد دیگر محدود به مهارت های پایه ای نمی شود.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد(یونسکو) تعریف زیر را برای سواد داده است:
با سوادی توانایی شناخت، درک، تفسیر، برقراری ارتباط و محاسبه در استفاده از مواد چاپ شده و نوشته شده مربوط به زمینه های گوناگون است. با سوادی زنجیره آموزشی را که توانایی رسیدن به اهداف، توسعه دانش و پتانسیل و شرکت کامل در جامعه ای بزرگتر را برای یک فرد فراهم می کند، در بردارد.
ریشه یابی این امر مربوط به عصر انفجار اطلاعات و دانش است. در این عصر تعاریف و رویکردهای نوین تری به رویکرد و مقوله سواد وارد می شود. در ادامه به سیر تفصیلی از مراحل مختلف سواد می پردازیم:
- در زمانی نه چندان دور ، "بی سواد" کسی بود که خواندن و نوشتن نمی دانست. این تعریف، قرن ها و هزاره های متوالی معتبر بود تا آن که به هزاره سوم رسیدیم.
- از ابتدای قرن 21 ، این تعریف از بی سوادی رواج بسیار یافت: بی سواد کسی است که با رایانه و زبان انگلیسی آشنا نباشد، حتی اگر سواد خواندن و نوشتن داشته باشد.
امروزه، بی سواد کسی نیست که فقط خواندن و نوشتن نمی داند، یا بی سواد تنها به کسی اطلاق نمی شود که با رایانه و زبان بین المللی انگلیسی غریبه است ، بلکه بی سواد کسی است که اولاً «نتواند دانسته هایش را بروزرسانی کند» و ثانیاً «جرأت دور ریختن دانسته های باطل شده اش را نداشته باشد.»
حتی می توان به جرات پا را از این هم فراتر گذاشت و به تعاریفی به روزتر و جذابتری از مقوله سواد اشاره کرد. در حال حاضر سواد فقط به بروز کردن و دور ریختن ها هم محدود نمی شود. در بسیاری از مواقع بسیاری از افرادحتی تحصیلکرده هاهم بی سواد قلمداد می شوند. سوادهایی که هم اکنون مطرح می شود مثل:
- سواد رسانه ای
- سواد فرهنگی
- سواد سایبری
- سواد اطلاعاتی
- سواد خواندن
- سواد هنری
- سواد بصری
- سواد سیاسی و...
با عنایت به مقوله های فوق، می توان گفت بسیاری از افراد ولوتحصیلکرده،بی سواد تلقی می شوند چرا که درک، فهم و استنتاج بسیاری از مطالب و حوزه ها را ندارند.
در ادامهدو کلیپاز اهمیتیادگیری و سواد آموزی روندی بدون توقفو همچنین برنامه های یونیسف برای آموزش همه با مصاحبهآنتونی لیک به عنوان مدیر اجرایی یونسیفبرایدانلودقرار می دهیم.
دانلودکلیپ برنامه یونسیف برای آموزش برابر + مصاحبه آنتونی لیک
مجموعه مقالات دکتر سعید بهشتی
در این پست و پست های آتی مد نظر دارم که مجموعه مقالات و یا منتخبی از مقالات اساتید برتر حوزه علوم تربیتی را در اختیار علاقه مندان قرار دهم. در این پست به مقالات استاد گرانقدرم جناب آقای دکتر سعید بهشتی می پردازم....
تحصیلات وی در دوره کارشناسی در رشته علوم تربیتی با گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی انجام شده است و فوق لیسانس در رشته ی برنامه ریزی آموزشی انجام شده است و برای دوره ی دکتری در آزمون دکترای همین رشته به عنوان نفر اول بورسیه ی دانشگاه علامه طباطبایی برای کشور کانادا پذیرفته شد اما به دلیل انگیزه جدی برای اسلامی سازی علوم و علاقه شدید به رشته فلسفه تعلیم و تریت، بورسیه اعزام به خارج را تبدیل به داخل کرده و از سال 72 تحصیلات دکتری را در دانشگاه تربیت مدرس با تبدیل رشته از برنامه ریزی آموزشی به فلسفه تعلیم و تربیت آغاز نمود. همزمان با تحصیلات آکامیک در دوره دکترا ، تحصیلات حوزوی خود را در فقه و اصول و فلسفه و عرفان نزد اساتید مبرز و برجسته ی این علوم در تهران آغاز نمود که هنوز هم ادامه دارد.
به علاوه کتاب وی به نام « آئین خرد پروری » سال 1387 در جشنواره بین المللی فارابی از میان 304 اثر به عنوان اثر برگزیده، انتخاب و معرفی شد.
دانلود کتاب:
تحلیل نتایج آزمون بین المللی تیمز و پرلز و جایگاه دانش آموزان ایران
قبلا در وبلاگ به صورت تحلیلی به آزمون تیمز و پرلز و (اینجا) تاثیرات آن در کشور پرداختیم و فایل pdf ارایه شده در دانشگاه و همچنین کلیپی از درک طلب و یا سواد خواندن منتشر شد. و در ادامه به تحلیل نتایج آزمون های بین المللی تیمز و پرلز در مقایسه با دیگر کشورها می پردازیم.
مرکز ملی مطالعات تیمز( مطالعه بین المللی روند علوم و ریاضیات) و پرلز (مطالعه بین المللی پیشرفت سواد خواندن) خلاصه ای از مهم تریننتایج تیمز و پرلز 2011را در قالب یک ویژه نامه خبری منتشر کرده است. در این گزارش عملکرددانشآموزان ایران در سه درس علوم، ریاضیات و سواد خواندن با 60 کشور جهان موردمقایسه قرار گرفته است.
نکته قابل ملاحظه دراین گزارش این است که روند عملکرد دانشآموزان ایران از سال 1995 تا 2011 پیشرفتقابل ملاحظهایی داشته است بر اساس گزارش کنفرانس خبری انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی IEA، عملکرد دانشآموزان کشور ایران در طی ده سال گذشتهنسبت به دوره های قبل در برخی از دروس به ویژه علوم و سواد خواندن روند افزایشیداشته است.
دانلود گزارش:
تربیت در نهج البلاغه
بررسی و دانلود کتاب تربیت در نهج الابلاغه؛ اثر دکتر محسن فرمهینی فراهانی:
بررسی شیوههای تربیتی از منظر اسلامی اهمیت ویژهای دارد. تربیت آن گاه به بار مینشیند که اصول تربیتی آن در قالب شیوههای درستی به اجرا در اید. یکی از آن روشها، الگوبرداری برحسب نیاز فطری انسان و همانند سازی و الگوپذیری از همان زمان کودکی است، ولی هرم این الگو هر چه مناسبتر و کاملتر باشد، آدمی را در راه رسیدن به کمال مطلوب بیشتر یاری میرساند. از دیدگاه امام علی(ع) تأسّی به اسوههای حسنه، نقش مهمی در رشد و تعالی انسانها ایفا میکند: «و اقتدوا بهدی نبیکم أفضل الهدی و استنّوا بسنّتهِ فإنّها أهْدَی السنن[خطبه 110]؛ به سیرت پیامبرتان اقتدا کنید که برترین سیرت است و به سنّت او باشید که هدایت کنندهترین سنّتهاست».
بررسی شیوه های تربیتی از منظر اسلامی اهمیت ویژه ای دارد. تربیت آن گاه به بار می نشیند که اصول تربیتی آن در قالب شیوه های درستی به اجرا در اید. یکی از آن روش ها، الگوبرداری برحسب نیاز فطری انسان و همانند سازی و الگوپذیری از همان زمان کودکی است، ولی هرم این الگو هر چه مناسب تر و کامل تر باشد، آدمی را در راه رسیدن به کمال مطلوب بیشتر یاری می رساند.
در موضوعات مختلف نهج البلاغه کتاب های متعددی منتشر شده است و به نظر بنده یکی از کتاب های مفید و خواندنی در محور تربیت از دیدگاه نهج البلاغه کتابی است که تالیف استاد ارجمند دکتر فرمهینی فراهانی؛ دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شاهد است و برای ارایه در این پست قرار می دهم.
دانلود کتاب:
روش های تحقیق در نهج البلاغه
نامى که شریف رضى براى این کتاب برگزیده «نهج البلاغه» یعنى «راه و روش بلاغت» است، زیرا این کتاب درهاى بلاغت را به روى خواننده مى گشاید و طالبان بلاغت را بدان نزدیک مى سازد و نیاز دانشمند و دانشجو را برمى آورد، و گمشده و خواسته بلیغ و زاهد است. نهجالبلاغه از نظر محتوایی به مسائل گوناگون اعتقادی، اقتصادی، سیاسی، اخلاقی پرداخته است و در قالب خطبهها، نامهها و حکمتها به پرسشها و مسائل عرصههای مذکور پاسخ داده است. ساحت دیگر نهج البلاغه، مسائل اخلاقی و تربیتی است. که امام(ع) بر مبنای جهانبینی توحیدی، آنرا استوار ساخته است. اخلاق فردی در نهجالبلاغه، دانش اندوزی توأم با عمل، بی اعتنایی به زخارف دنیوی، آزادگی و ظلم ستیزی، نظم و حسابرسی در امور را تبیین نموده است و اخلاق اجتماعی نیز به خوش خلقی و انسان دوستی، انصافورزی با مردم و مانند اینها اشاره کرده است.
مطالب این کتابچه دربارهی چگونگی تحقیق در نهج البلاغه و شیوهی استخراج مفاهیم آن است که در آغاز به معارف عمومی نهج البلاغه, اعم از اخلاقی, اقتصادی, تاریخی و سیاسی اشاره گردیده است. مبحث پایانی نیز دربارهی طرح تطبیق نهج البلاغه با نیازمندیهاست. حال چگونه می توان از این دریای بزرگ معرفتی و علمی برداشت نمود؟ برای پاسخ به سوال دعوت میکنم به مطالعه کتاب بپردازید:
نقش آزادی در تربیت کودکان
گفتارها و نوشتارهای حاضر در کتاب «نقش آزادی در تربیت کودکان» را میتوان در چند گروه قرار داد. نخست گفتارهایی که پیش از انقلاب برای اولیا و مربیان برخی مدارس به صورت سخنرانی بوده است. نوشتار «عادت» ترجمه مقالهای با همین عنوان از ولیام جیمز، فیلسوف و روانشناس معروف آمریکایی است که در نشریه مکتب تشیع به چاپ رسیده است. برخی دیگر از گفتارها، از سلسله مباحث تفسیر قرآن ایشان است که به موضوع کتاب مربوط بودهاند و به همین منظور در این کتاب آمدهاند. چند گفتار کتاب هم متن سخنرانیهای شهید بهشتی پس از انقلاب است که به علت مرتبط بودن با موضوع کتاب گرد آوری شدهاند.
«نقش آزادی در تربیت کودکان»، «تکلیف الهی»، «تضاد دو نسل»، «تعلیم و تربیت»، «آموزش و پرورش فکری کودکان»، «عادت»، «تربیت اسلامی»، «تفریح از دیدگاه اسلام»، « وجه نیاز به تفریح»، «ویژگیهای نسل جوان»، «آزادی و شخصیت» و «عشق الهی» موضوعها و گفتارهای مطرح شده در کتاب هستند.
این کتاب نه صرفا کتابی در حوزه تربیت فرزند است، بلکه نام یکی از گفتارهای مندرج در آن برای کل کتاب انتخاب شده است. مضمون کلی کتاب حوزه انسان شناسی است که شاید یکی از درخشان ترین جنبه های فکری شهید بهشتی همین حوزه انسان شناسی باشد. حتی در لابلای همان مباحث مربوط به کودک نیز نکات مهمی در حوزه انسان شناسی مطرح شده است.
دانلود کتاب:
ایده جالب معلم افغان، آموزش کودکان افغانستان
صابر حسینی که به خاطر داشتن دوچرخه حامل کتاب به "کتابخانه سیار" معروف است، گفت: این کار را با 200 کتاب و لطف دوستانم در کابل آغاز کرده ام. من آن کتاب ها را که با هزینه 200 دلار آمریکا خریداری شده بود، به دست کودکان می رسانم. صابر حسینی از توزیع کتاب در ایالت بامیان را آغاز کرده است و وی در سراسر این ایالت برای همگان چهره ای شناخته شده است. او اکنون با سه هزار و پانصد کتاب به این کار ادامه می دهد و از این امر احساس شادی و خرسندی می کند. وی گفت: زمانی که کتاب را در بین کودکان توزیع می کنم، می توانم شادی و خوشحالی را در چهره آنها ببینم که شروع به خواندن می کنند. همچنین وی تشکیلات و کتابخانه خود را به خانه ای اجاره ای در مجاورت خانه اش منتقل کرده و تصمیم گرفته است تا درهای آن را به روی عموم مردم باز کند و در نتیجه، این مکان به اولین کتابخانه عمومی تبدیل شده است.
صابر حسینی معلم افغان به طور خستگی ناپذیر برای عملی کردن ایده خود جهت آموزش علم و دانش به کودکان افغانی و از بین بردن بی سوادی در بین آنها با استفاده از سَبک "کتابخانه سیار" تلاش می کند.
وی با خود عهد بسته است تا برای نشر علم و دانش و کمک در بین کودکان مناطق دور افتاده و زدودن بی سوادی تلاش کند و در این خصوص، انواع کتاب های داستانی را با دوچرخه خود به دست کودکان مناطق دور افتاده می رساند و در این راه، به شرایط دشوار آب و هوایی و طبیعت مناطق ناهموار توجهی نمی کند. تنها هم و غم او رسیدن به کودکانی است که مشتاقانه در انتظار او هستند و می توان شادی و خرسندی را در چشم این کودکان معصوم مشاهده کرد.
صابر حسینی که به خاطر داشتن دوچرخه حامل کتاب به "کتابخانه سیار" معروف است، گفت: این کار را با 200 کتاب و لطف دوستانم در کابل آغاز کرده ام. من آن کتاب ها را که با هزینه 200 دلار آمریکا خریداری شده بود، به دست کودکان می رسانم.
صابر حسینی از هفت ماه پیش توزیع کتاب در ایالت بامیان را آغاز کرده است و وی در سراسر این ایالت برای همگان چهره ای شناخته شده است. او اکنون با سه هزار و پانصد کتاب به این کار ادامه می دهد و از این امر احساس شادی و خرسندی می کند.
وی گفت: زمانی که کتاب را در بین کودکان توزیع می کنم، می توانم شادی و خوشحالی را در چهره آنها ببینم که شروع به خواندن می کنند.
همچنین وی تشکیلات و کتابخانه خود را به خانه ای اجاره ای در مجاورت خانه اش منتقل کرده و تصمیم گرفته است تا درهای آن را به روی عموم مردم باز کند و در نتیجه، این مکان به اولین کتابخانه عمومی تبدیل شده است.
- See more at: http://fa.alalam.ir/news/1809116#sthash.9t5qnGrB.dpufمنیه المرید فی آداب المفید والمستفید(آداب تعلیم و تربیت در اسلام)
اثر گرانسنگ شهید ثانی و ترجمه دکتر سید محمد باقر حجتی:
یکی از بهترین کتاب ها در حوزه تعلیم و تربیت که مرجعی برای تحقیقات حاضر در این حوزه است و مطالعات بسیاری هم بر روی آن انجام شده کتاب معرفی منیه المرید جناب شهید ثانی است که اثر قرن 4 هجری است. با وجود قدمت بالایی که دارد باز هم در محافل علمی و اندیشه ای از جایگاهی رفیع و استوار برخوردار است و همچنان در صدر مقالات و پژوهش های علمی در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی جای دارد.
منیه المرید فی آداب المفید و المستفید از آثار اخلاقی و تربیتی و آموزشی است. این کتاب بیانگر روابط بین معلم و شاگرد و در بیان فضیلت دانشورزی است. این کتاب به زبان عربی بوده و بارها در عراق، ایران، هند و لبنان چاپ شده است. منیةالمرید یکی از چندین کتابی است که در زمینه ی اخلاق طلبگی ـ زی طلبگی ـ یا رفتار دانشجویی و شیوه ی تعلیم و تربیت از منظر فرهنگ اسلامی نوشته شده است.
به این کتاب ارزشمند از دو منظر می نگریم: 1. به عنوان یک راهنمای آموزشی و اخلاقی برای تطبیق رفتار خود با آداب دانشجویی و آداب معلّم و متعلّم در فرهنگ اسلام. 2. و به عنوان یک متن ارزشمند از میراث غنی و پربار تاریخ اسلام در تبیین روش و شیوه های تعلیم و تربیت در گذشته ی تمدن اسلامی.
جالب است بدانیم اساسنامه کنونی آموزش و پرورش کشور ژاپن که یک کشور سکولار است کتاب درسی پایه دوم حوزه های علمیه یعنی ترجمه کتاب منیه المرید، اثر دکتر محمدباقر حجتی به نام «آداب تعلیم و تربیت در اسلام» است.
ابواب کتاب:
باب اول : آداب و وظائف معلم و شاگرد
نوع دوم : آداب و وظائف ویژه معلم
نوع سوم : آداب و وظائف ویژه شاگرد
باب دوم : آداب فتوى و مفتى و مستفتى
باب سوم : در مناظره و شرایط و آداب و آفات آن
باب چهارم : آداب و آئین نگارش و نگاهدارى کتاب که ابزار علم و دانش است
خاتمه : درباره مطالب مهم و باارزش
مطلب دوم : درجات و مراتب اهمیت علوم دینى و مسائل مربوط به آن
مطلب سوم : ترتیب و تسلسل علوم دینى در رابطه بامحصل و دانشجو
تتمه کتاب : سفارش و اندرزهاى شهید ثانى به دانشجویان
دانلود کتاب:
یادگیری برای هزاره نوین
کتاب یادگیری برای هزارهی نوین، که بهتازگی از سوی مرکز آیندهپژوهی علوم و فناوری دفاعی منتشر شده، به همت 25 تن از آیندهپژوهان آموزشی و
نظریهپردازان جهانی آموزش نگاشته شده است و 5 بخش و 25 گفتار عمیق را
دربردارد. مدخل آن، مقدمهای است کوتاه به قلم ویراستاران هندیِ کتاب،
آقایان دکتر کارلوس هرناندز، و راشمی مایر، که نگاهی بس اسفبار و
پرسشانگیز بر وضعیت کنونی آموزش در اقصا نقاط جهان دارند.
دکتر هرناندز سالهای بسیاری را دور از وطن در ایالات متحده به سر برده و از نزدیک با نگرشها، ارزشها، و رویکردهای ماتریالیستی حاکم بر فضای اجتماعی و آموزشی این کشور رویارو بوده، و سرانجام با کولهباری از خاطرات تلخ برخوردهای نژادپرستانه و تحقیرآمیز که در مهد تمدن غرب با او شده است، به سرزمین مادری خویش بازگشته تا از طریق مشارکت مؤثر در فرایند متحولسازی بنیادین نظام آموزشی هند، برای میهن خود کاری بکند. راشمی مایر نیز از چهرههای آشنا و صاحبنام در حوزهی آیندهپژوهی آموزشی است، و همین به او اجازه داده تا بتواند شمار زیادی از آیندهپژوهان برجسته را به همکاری در نگارش این کتاب ارزنده ترغیب نماید.
دانلود کتاب: